METAVERSE HUKUKU VE OLASI SORUNLAR ve ÇÖZÜMLERİ

Facebookun meta şirketini kurmasıyla Türkiyede de konuşulmaya başlayan bu kavram çağımızın bundan sonrasında sıkça duyacağımız kavramı olacağa benziyor .

Metaverse ‘nin içinde içe içe geçmiş halkalar şeklinde çoklu veri kaydı tutulan alanlar olacağından çoklu hukuk sisteminin devreye girip uygulanması kaçınılmaz olacağa benziyor.

Metaverse dünyası veri yönetişim yasası ile iç içe geçmiş durumda.6 G Teknolojisiyle çalışacak bu sanal evrende teknolojik olarak milyonlarca veri kaydı yapılacak.Peki bir bölümde sıkıntı olduğunda nasıl hukuksal yaptırımlar ortaya çıkacak yada nasıl çözümler üretilecek bu henüz netlik kazanmış değil.KVKK ülkemizde son yıllarda verilerin korunması açısından oldukça önemli bir hale gelmiş durumda.Hala güncellenmekte ve hukuksal bazı sorunlar devam etmekte.Metaverse dünyasında da veriler kaydedilecek peki bu verilerin korunmasında yaşanan sıkıntılarda çözüm nasıl sağlanacak. İnsan hakları problemleri gündeme gelecek.Ayrımcılık yasağı eşitlik ilkesi ifade ve düşünce hürriyeti gibi kavramlar gündeme gelecek?Metaverse anayasası olarak anılan bu kavramlar ayrı bir düzenleme olarak hukuksal bir zemine kavuşmuş olacak mı?

Gizliliği nasıl sağlayacağız diyorsak da bunun başlangıçtan itibaren tasarlama başlamasıyla oluşturulması gerekiyor.

Metaverse dünyada hukuk da evrilmek zorunda görülüyor.Hukuk kişiler arası kuralları düzenliyor ancak metaverse dünyada kişilerin yerini avatarlar aldığı için avatarların kişi olup olmadığı konusu günedeme geliyor?Avatar için meta human ya da sanal insan tanımları yapılsa da şimdilik kendine özgü avatar kelimesinin kullanılması daha yerinde görünüyor.

Metaverse dünyasında uzaktan kimlik doğrulama ve veri güvenliği ile bu sanal dünyaya adım atma olanağınız olurken avatarlarınız saniyeler içinde hiper bir hızla 6G teknolojisinde şehirler ülkeler arasında dakikalar içinde seyahat edebilir .Gelişmiş avatarlar biometrik kimliklerle uzaktan ses kontrolüyle çalışacak.

Hukuk sözleşmelerinin aksine akıllı sözleşmeler blokchain sistemiyle çalışacak ve saniyeler içinde kurulmuş olacak .Ticari sözleşmeler ve anlaşmaların kurulacağı ve bir çok hukuki işlemin yapılacağı metaversede  yargı sistemine ilişkin sorunların gerçek mahkemelerde mi metaverse kurulacak mahkemelerde mi çözüleceği henüz netlik kazanmasa da hukukta önemli değişikliklere sebep olacağı yepyeni henüz tam net olarak da bilinmeyen bir alanda hukukun da entegre olacağı kesin.

Akıllı sözleşmeyle çalışan bu sözleşmeler hukuk sözleşmelerinin aksine değiştirilemez ve siber güvenlik ve veri güvenliği çok önemlidir.Taklit edilmesi mümkün değildir.Siber güvenlik ve veri güvenliği önemli olacak.Asıl en önemlisi ödemenin kripto varlıklar ve digital olarak gerçekleşmesi.Akıllı sözleşmeler hukuki sözleşmelerin aksine saniyeler içinde kurulacak ve özel bir kodla yazılımı tamamlanacak.

Metaverse de kişiler nasıl tanımlanacak ?Girişte yaşınız cinsiyetiniz ve kendinize ait bilgilerin yer aldığı biometrik veri tanıma sistemiyle giriş yapılacak ve bir takım suçların ilerde tespitini sağlamak amacıyla giriş yaptığınız cihazlara ilişkin bilgiler şifrelenerek kişiler tanımlanmış olacak.Bizim pozitif hukukta tanımlanan kişi ile metaverse dünya kişisi birbirinden taban tabana zıtlıklar taşıyor.Hukukta kişi tanımının bu digital dünyada bambaşka olacağı net olarak görülmekte.

Metaverse dünyada kişimiz avatar olacağı için bu sanal kişi ,meta human yada meta insan kişi kavramının içine girecek mi?Avatar her ne kadar sanal insan gibi tanımlarla adlandırılsa da burda aslında çok da sanal olan bir tanımdan bahsedemeyiz.Avatarın hukuksal sorumlulukları neler olacak?Hak ve fiil ehliyeti ve cezai ehliyeti bakımından sorumlulukları neler olacak ?Avatar bizim oluşturduğumuz bir karakter olmayacak.Avatarımızın ses tanımlaması ,görüntü ve hareket tanımlaması olacağı için hatta gözlerimizin birebir yansıması onda olacağı için yaratılan bu avatar yansımamız olacak.Gerçek size benzeyen birebir hologram olacak aslında.Avatarın hak ve fiil ehliyeti olup olmayacağı henüz netlik kazanmış değil .Ancak tarafımızın birebir yansıması niteliğinde olan avatarımızın çok da gerçek bizden uzak olmayacağı düşünürse hukuktaki hak ve fiil ehliyetine ilişkin sorumluluklar avatarımızın yaptığı eylemler için de geçerli olacak.Avatarımızın başkaları tarafından ele geçirilme riski her ne kadar bu üstün veri gizliliği ve güvenliği açısından zor görünse de çalınma ihtimali durumunda oluşan eylemlerden kimin sorumlu tutulacağı konularında bir takım sorunlar tartışmaya açılacaktır.Orada gerçekleştirdiğimiz hukuki işlemler geçerli olacak mı ?Bunlar tartışılmaya başlanacak.Bizim irademiz dışında gerçekleşen hukuka aykırı fiiller avatarımız çalındığında yada bir siber saldırı olduğunda söz konusu olacak .Hukuka aykırı işlemle oluşan zararlardan kim sorumlu tutulacak?Kusursuz sorumluluk hükümleri geçerli olacak mı?İşlemi yapan biz olmadığımızda kusur ve illiyet bağına ilişkin bir çok konu gündeme gelerek hukukçular tarafından tartışma konusu olacağa benziyor.

METAVERSE DE VERİ VE GİZLİLİK

Metaverse de kişisel veriler nasıl korunacak.Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri kıyasen uygulama alanı bulacak mı yoksa tamamen yeni düzenlemeler mi gelecek?

Veri sorumlusu metaverse ortamına giren kablosuz ağa bağlı olan insan mı olacak .Sorumluluk kendisi mi yoksa metaverse’de işletme açan ve faaliyet gösteren şirketler mi sorumlu olacak ?

GÜVENLİK

Güvenlik dediğimizde biz siber güvenlik olarak bunu anlamalıyız.Kimlik hırsızlığı durumunda cezai sorumluluk nasıl olacak ?

Nft varlıklarımız çalındığında ya da digital cüzdanımız hacklendiğinde ya da bir takım sahtekarlık ve biyometrik veri hırsızlıkları yani avatarımızın çalınması durumunda oluşacak hukuki problemler nasıl çözülecek?Ceza hukukuna yada bilişim hukukuna ilişkin ya da Fikir ve sanat eserleri kanununa ilişkin hükümler kıyasen uygulama alanı bulacak mı?

Peki ya siber saldırı durumunda neler olacak?Hukuki sorunlar nasıl çözülecek?

Sanal mahkemeler kurulup orda mı yargılama yapılacak yoksa yerel mahkemelerde bu sorunlar çözüm bulacak mı?

VERİ TASARIMI

METAVERSE tamamen 6G teknolojisi ile çalışacak bir tasarım olduğuna göre henüz 6G kullanmadığımız için tam anlamıyla bu kavramdan bahsetmemiz mümkün değil.İlerleyen zamanlarda bu teknolojiye geçtiğimizde tam anlamıyla metaverse kavramına dahil olacağız.Her bir donanım ve yazılımın güvenli olması gerektiği gibi yapay zeka sisteminin de hangi verilere eriştiğinin belirlenmesi gerekliliği doğuyor.

Veri yönetişimi yasası(DATA GOVERNANCE ACT) AB’de var ancak Türkiyede bununla ilgili herhangi bir düzenleme mevcut değil.

AB DİGİTAL HİZMETLER YASASI VE AB YAPAY ZEKA TÜZÜĞÜ  VE AB ‘DEKİ GDPR  ortak yasalarını mı kullanacağız yoksa yeni düzenlemeler ile metaverse anayasası oluşacak mı?

FİKRİ VE MÜLKİYET HAKLARININ DÜZENLENMESİ VE KİŞİSEL VERİLEN KORUNMASI oldukça önemli olacak .NFT varlıklar ve markaların çalınması,markaların taklidi ,nftlerin kopyalanması durumunda önemli hukusal sorunlar ortaya çıkacak.

Tüm bu sorunlara nasıl hukuksal düzenlemeler geleceğini biz de merakla bekliyoruz.Hukuk tüm ülkeler tarafından ortak bir yasa ile bu metaverse alanı düzenleyecek mi yoksa ülkeler kendi yasalarını mı oluşturacak bunu henüz hiçbirimiz bilmiyoruz.Ancak tüm devletlerin egemen olduğu bir alan haline dönüşeceği düşünüldüğünde ortak uyarlamaların yapılması daha mantıklı olacağa benziyor.